Pirkesting og andre pirke-ting

Eg er ein stor beundrar av det formødrene våre presterte, blant anna på handarbeidsfronten. Kvinnearbeidet har vore altfor lite verdsett, og fått altfor lite merksemd!

Er ein heldig kan ein kome over dei nydelegaste handarbeid. Broderi med pittesmå sting, heklearbeid av tynn, tynn tråd og nydelige heimevevde stoff. Går vi eit stykke tilbake i tid laga dei jo alt dei trengde, enten det var klede, sengetøy, handdukar eller gardiner og andre pynte-tekstilar. Gode tekstilar i naturmaterialar, gjerne pynta med broderi, monogram eller hekleborder.

Nokon av oss som i det heile tatt har tenkt tanken på å brodere monogram på koppe-handdukane? For ikkje å snakke om å veve stoffet til handdukane først?

For min del sukkar eg når det står «kjevle tynt ut» når eg skal bake, eller «strikkepinnar nr 2,5» i strikkeoppskrifta. Og pirkestinga frå handarbeidstimane i 5. klasse har eg friskt i minne. Det var dette tålmodet.... Derfor syns eg det er fantastisk – og tankevekkande – å sjå kva formødrene våre har prestert.

Dessverre går mange av desse tinga tapt. Mykje blir utslite, og tekstilar har også avgrensa varigheit. Spesielt tærer sollyset på stoff og tråd. Og mykje vert hive fordi det rett og slett ikkje vert verdsett.

Så sjå nøye på det du kjem over, før du kastar det flittige hender har gjort seg stor møye med!

Eg saknar forresten ein generell rettleiar når det gjeld reingjering og ivaretaking av eldre tekstilar. Maskinvask og sentrifugering er ikkje vegen å gå.

Men kva er rette behandlinga av gamle, flekkete lampeskjermar av stoff? Eller av brodert sengetøy som har gulna? Nokon som veit om det finns noko skriftleg om dette?