Husbok

Etter kvart som arbeidet går framover, blir huset si historie avdekka litt etter litt. Eg har kikka bakover i tallause tapetlag og malingslag, funne ulike materialar på veggane og avdekka lag på lag med golvbelegg. Eg har prøvd å ikkje fjerne for mykje, slik at dokumentasjonen på historia framleis skal vere å finne i huset. Men golvbelegga har det vore vanskeleg å ta vare på. Desse har vore veldig slitne, og eg har derfor fjerna det meste for å få fram tregolva.

For å enkelt kunne sjå tilbake på materialane og fargane som har vore brukte gjennom tidene, har eg vore nøye med å ta vare på prøver av det som har blitt tatt bort. Dette samlar eg i ei husbok, som skal bli ei slags historiebok for huset.

I tillegg har eg vore flittig med å fotografere, og slik dokumentert det som har skjedd i prosessen.

Else Sprossa Rønnevig har laga eit forslag til oppbygging av ei slik husbok:

Avsnitt 1: Eigar mm

Avsnitt 2: Historia til huset

Avsnitt 3: Teikningar

Avsnitt 4: Maling utvendig

Avsnitt 5: Maling innvendig

Avsnitt 6: Tapetar

Avsnitt 7: Eksteriør- og interiørdokumentasjon

Avsnitt 8: Forsikringar

Avsnitt 9: VVS-installasjonar

Avsnitt 10: Hagen

Avsnitt 11: Andre merknader

Eg gjer dette først og fremst for å kunne bla tilbake og sjå korleis ting har vore, og i tillegg ha ei huskeliste over det eg sjølv har gjort. Greitt å kunne slå opp seinare og finne opplysningar om metodar, fargekodar, leverandørar og liknande frå «min» periode. Og forhåpentleg kan husboka også vere til glede for seinare eigarar av Sarahuset.

Ein del av "arkivet" mitt, som skal inn i husboka. Eg har litt meir kontroll enn det kanskje ser ut for...

PS. Eg les på Wikipedia at det norrøne ordet bok tyder ei samanbinding av fleire blad av papir, pergament eller anna egna materiale. Materialet er føya saman langs ei side, ryggen, og som regel innbunde i eit meir robust materiale.

I mitt tilfelle vert nok boka ein traust A4 ringperm, med plastlommer og annan praktisk innmat. Men men, i dette tilfelle får det vere mest fokus på funksjon.

Hagerestaurering? Ja visst!

Eg har lært ein masse sidan den dagen eg bestemte meg for å ta på meg arbeidet med Sarahuset. Fram til no har eg  konsentrert meg om huset, og lærlingskurven har vore bratt. 

Men hagen er jo også ein del av dette prosjektet. Og om eg hadde lite peiling på å sette i stand eit gammalt hus, så hadde eg ikkje ein gong tenkt tanken på at ein hage også kan restaurerast. Eg hugsar aha-opplevinga når eg leste i Else Sprossa Rønnevig si bok Gamle hus:

«En gammel hage er et kulturminne på linje med et hus. Når hus og hage er anlagt samtidig, utgjør de en stilmessig og kulturhistorisk helhet. Selv om hagen er overgrodd og forfallen, kan det være mye å ta vare på. Ikke sjelden overlever hagen huset! Så lenge hagen ligger urørt, kan den berette sin historie og har sjelen i behold.

Vent minst ett år etter innflytting før du gjør noe med hagen.

Bruk venteåret til å finne ut hva hagen inneholder.»

Sjølvsagt! Logisk, eigentleg. Men som sagt, ein heilt ny tanke for meg for få år sidan. Eg hadde ikkje reflektert over hagen i det heile, men hadde ein vag framtids-tanke om kvitt stakittgjerde og mange rosebed.

Nyplanta David Austin-rose

Hagen er i dag svært redusert i omfang og innhald i forhold til det som var. Tuntreet står framleis, ein kjempestor blodbøk. Elles tenkte eg i utgangspunktet at hagen var eit blankt ark, fordi alt av buskar og blomster var borte. Den einaste planta i hagen som eg hadde lagt merke til, var ein einsleg peon som blomstra med eit par djupraude blomster kvar sommar.

Det er interessant kor annleis blikk ein får for ting etter at ein har fått betre kunnskap på området. Etter at eg hadde lese meg opp litt, og forstått at det gjaldt å ha opne auge i hagen gjennom året, «dukka det opp» fleire ulike staudar gøymt langs hagegjerdet, og eg forstod plutselig at dei stusselige hekkbuskane mot elva faktisk kunne vere verd å ta vare på.

Riksantikvaren har eit eige informasjonsark om gamle hagar. Sjølv om det handlar mykje om større hagar, så er det interessant også for oss som har små areal å ta vare på.

Riksantivaren sitt informasjonsark om gamle hagar

Riksantikvaren seier som Sprossa:

- De plantene som har overlevd i en gammel hage, er vel verd å ta vare på.

- Skynd deg langsomt!

For ein gammalt-hus-eigar er det umulig å få gjort alt på ein gong, så ein får ta ting pø om pø. Så langt har eg prøvd å ta vare på det som er i hagen, og samstundes lage meg ein plan over korleis hagen skal bli.

Til sommaren får eg forhåpentleg starta arbeidet for alvor.

Sara-hage skal det bli!

Martagon-lilje